“فره
ایزدی” که مراد از آن هالۀ دور سر شاه بوده، که یزدان
یا خدا به او اعطاء می کند، شرط لازم پادشاهی است اما کافی نیست. و اگرچه در
جانشینی نقش دارد اما تنها نقش نیست. این موضوع را وقتی متوجه می شویم که شاهی و
جانشینی با مشکل روبرو می شود. تقریباً در نیمی از موارد، انتقال شاهی و جانشینی
به طور اتوماتیک انجام می شود؛ یعنی از شاه شایسته به فرزند شایسته می رسد. و
طبیعی است که فره ایزدی از شاه به فرزند منتقل می شود.
اما در نیمی دیگر از موارد، این انتقال و جانشینی با
مشکل مواجه شده و بحران مشروعیت به وجود می آید. اتفاقاً از منظر جامعه شناختی
وقتی چنین بحرانی آشکار می شود گوش های جامعه شناس تیز می شود.
این سخنرانی در نشست نقد و بررسی «نقش فره ایزدی و
جانشینی در شاهنامه فردوسی»، 22 مرداد 1393 به همت «خانه نقد ایران» و در «سرای
اهل قلم» برگزار شده است.
احمد صدری جامعهشناس ایرانیست. او برادر دوقلوی محمود صدری است . او از دانشگاه نیو اسکول دکترای جامعهشناسی دارد و استاد دانشگاه لیک فارست است.